موتور الکتریکی یکی از اجزای مهم دستگاه های مختلف است که باید به خوبی از آن حفاظت شود. زیرا در صورت خرابی، هزینه های زیادی برای تعمیر یا تعویض به همراه دارد. کلید MPCB از تجهیزات کاربردی به شمار می رود که برای محافظت از موتورهای الکتریکی در برابر جریان بار اضافه و خطای اتصال کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مطلب قصد داریم به بررسی این کلید و ساختار و عملکرد آن بپردازیم. اگر شما هم علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، پیشنهاد می کنیم تا انتها همراه ما باشید.
یکی از پولسازترین رشته ها و مشاغل در سراسر دنیا، حرفه های مربوط به برق صنعتی می باشد. افراد دارای این مهارت همیشه شانس برگزیده شده در مصاحبه های شغلی و کسب بالاترین درآمد ها را دارند. اگر شما هم فردی علاقه مند به این رشته هشتید، می توانید با شرکت در دوره آموزش برق صنعتی در کرج تمامی تکنیک های مورد نیاز برای موفق شدن را بیاموزید. همچنین با استفاده از مشاوره های رایگان اساتید و کارشناسان فنی البرز، برای ادامه راه، مسیر روشن تری رو انتخاب کنید.
آموزش برق صنعتی در کرج
کلید MPCB یا کلید حرارتی
برای محافظت از موتورهای الکتریکی مختلف مانند موتورهای سه فاز و تک فاز القایی در برابر بار اضافه و اتصال کوتاه، از روش های مختلفی استفاده می شود. یکی از بهترین و کاربردی ترین این روش ها، به کار گرفتن کلید حرارتی است.
MPCB که مخفف Motor Protection Circuit Breaker است، قابلیت قطع و وصل کردن موتور در هنگام فعالیت را دارد. این کلید که با نام کلید محافظ موتور نیز شناخته می شود، یکی از مهمترین تجهیزات حفاظت الکتریکی است که به شکلی خاص برای موتورهای الکتریکی طراحی و تولید می شود.
همانطور که که گفته شد برای محافظت از موتورهای الکتریکی، از کلید حرارتی استفاده می گردد. در هر جایی که موتور الکتریکی وجود داشته باشد و برای به کار انداختن دستگاه های مختلف مکانیکی از آن استفاده شود، کلید MPCB نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
از مهمترین کاربردهای کلید حرارتی MPCB می توان به نمونه های مختلفی اشاره کرد. موارد زیر تنها چند مثال از وسایل و دستگاه هایی هستند که با موتور الکتریکی فعالیت می کنند و برای حفاظت از آنها و قطع کردن مدار، دارای کلید حرارتی می باشند:
دستگاه ها و ماشین های صنعتی مانند تسمه نقاله
موتورهای آب برای سیستم های پمپاژ
وسایل بالابر مانند آسانسورها
تجهیزات تهویه هوا، سیستم های برودتی، گرمایشی، چیلرها
کمپرسورها و فن های مختلف در مصارف صنعتی و خانگی
وظایف کلید MPCB
به طور کلی وظیفه این کلید قطع کردن مدار موتور در زمان بروز مشکلات مختلف است. این کلید منبع الکتریکی ایمن برای موتورها فراهم می کند تا از خرابی آنها جلوگیری شود. از مهمترین وظایف کلید حرارتی MPCB می توان به موارد زیر اشاره کرد:
وظایف کلید MPCB
محافظت در برابر جریان اضافه بار
اگر یک موتور برای مدت زمان طولانی، مقدار زیادی جریان الکتریکی بیش از حد تعیین شده بکشد، مشکلات زیادی برای آن به وجود می آید. برای جلوگیری از وارد شدن مقدار زیاد بار الکتریکی به موتور از کلید MPCB استفاده می شود. این کلید با تشخیص اضافه بار، مدار را قطع کرده و موتور را خاموش می کند.
محافظت در برابر خطاهای الکتریکی
خطاهای الکتریکی مختلف مانند اتصال کوتاه، خط به خط، خط به زمین و … می توانند عملکرد موتور الکتریکی را تحت تاثیر قرار داده و مشکلاتی برای آن ایجاد کنند. کلید MPCB در زمان بروز این خطاهای الکتریکی، مدار را قطع می کند. بدین ترتیب موتور از آسیب های احتمالی در امان می ماند.
اگر تعادل فاز برهم بخورد یا میزان آن افت پیدا کرده یا حتی از بین برود، آسیب جدی به موتور الکتریکی وارد می شود. کلید حرارتی با تشخیص به موقع این شرایط، موتور را از مدار قطع می کند.
روشن کردن به موقع موتور
از دیگر ویژگی ها و وظایف کلید حرارتی MPCB می توان به تاخیر حرارتی اشاره کرد. اگر موتور بسیار داغ باشد و بلافاصله روشن شود، آسیب های مختلفی به آن وارد می شود. کلید محافظتی موجب می شود روشن شدن موتور پس از خنک شدن آن صورت بگیرد. یعنی کلید حفاظتی MPCB یک تاخیر حرارتی ایجاد کرده و به موتور اجازه روشن شدن بلافاصله پس از اضافه بار را نمی دهد.
اعلام بروز خطلا
در برخی از مدل های کلید محافظتی حرارتی، یک صفحه نمایش LED وجود دارد. زمانی که خطلایی رخ می دهد و کلید مدار را قطع می کند و خاموش می شود، سیگنال و پیامی روی این صفحه نمایش ظاهر می شود. بدین ترتیب پرسنل مجاور و اطراف کلید، متوجه بروز ایرادی می شوند. درواقع این کلید نوعی پیام را ارسال می کند که تا زمان برطرف نشدن مشکل، موتور الکتریکی نباید روشن شود.
ساختار و عملکرد کلید MPCB
در ساختار MPCB از تجهیزات و قطعات الکتریکی و مکانیکی استفاده شده است. بدین ترتیب این کلید ساختار و عملکردی الکترومکانیکی دارد. در کلید حرارتی دو قسمت محافظتی مربوط به خطاهای الکتریکی مانند اتصال کوتاه و جریان اضافه بار طراحی شده است.
در قسمت اول از تجهیزاتی مانند بوبین استفاده شده است که با سرعت بالایی مدار را قطع می کند تا از موتور محافظت می شود. درواقع حفاظت مغناطیسی در زمان بروز اتصال کوتاه صورت می گیرد تا جریان ها و خطلاهای خطرناک، فوری و در کمترین زمان ممکن قطه شوند.
در قسمت دوم از تجهیزاتی مانند فنرها و اهرم ها استفاده شده است. این بخش که به صورت بی متال است، عمل قطع مدار را با تاخیر انجام می دهد. زمانی که جریان بار اضافه در موتور وجود دارد، حرارت زیادی ایجاد می شود. این حرارت باعث تحریک قطعات فلزی درون کلید MPCB شده و در نتیجه مدار قطع می شود.
مقدار جریان و ولتاژ کلید MPCB
کلید حرارتی در انواع مختلف در رنج های متفاوتی از جریان و لتاژ تولید می شود. MPCB برای توان های موتوری زیر 60 کیلو وات و برای ولتاژ سه فاز تا 500 ولت ساخته می شود. همچنین این کلید الکترومکانیکی برای حفاظت از موتورها در فرکانس 50 و 60 هرتز طراحی می گردد. از این رو برای موتورهایی با توان و ولتاژ بالاتر نمی توان از این کلید به عنوان محافظی کاربردی استفاده کرد.
سخن پایانی
کلید MPCB نقش مهمی در ایمنی الکتریکی دارد و از بروز خسارت ها و هزینه های زیادی جلوگیری می کند. این کلید حرارتی با ساختار و عملکرد منحصربفر خود از موتورهای الکتریکی که اجزای مهم دستگاه ها و ماشین های صنعتی مختلف هستند، محافظت می کند. در این مظطلب سعی کردیم به بهترین شکل به معرفی و بررسی کلید محافظتی MPCB بپردازیم و امیدواریم نکات گفته شده مفید واقع شده باشند.
آموزشگاه فنی البرز، یکی از مراکز معتبر در برگزاری دوره های برق در استان تهران است. با پیمایش وب سایت و یا تماس با مشاورین این آموزشگاه می توانید کاربردی ترین کلاس ها از جمله آموزش برق ساختمان در کرج و آموزش هوشمند سازی ساختمان در کرج را در لیست دوره های در حال برگزاری این مجموعه ببینید. تمامی دوره ها در فنی البرز به صورت عملی، در کارگاه های مجهز به ابزار و لوازم کار برگزار می شود تا کارآموزان نهایت استفاده را از زمان و هزینه خود ببرند.
